Kredi skorumu nasıl artırabilirim sorusu, tüketiciler tarafından en sık aranan cevaplar arasındadır. Kredi, Türkiye’deki finansal düzenin önemli bir parçasıdır. Bankacılık sektörü tarafından sunulan kredi türleri, bireylerin çeşitli ihtiyaçlarını karşılayabilecek nitelikte olup, bankaların en önemli ürün ve gelir kalemleri arasında yer almaktadır. Kredi skorları ise, kredilerle ilgili olarak kredi veren bankalar ve kredi kullanan tüketiciler için en kritik konudur.
Kredi skoru, bankacılık sistemi içindeki finansal işlemlerinizden matematiksel ve istatistiksel yöntemlerle oluşturulan bir derecelendirme sistemidir. Bu sistem genellikle, kredi ve kredi kartı kullanımınızın ödeme davranışları, kredi kullanım tutarları, adetleri, çalıştığınız bankaların sayısı ve sıklığı gibi kriterler üzerinden hesaplanır.
Bazı bankalar ve finansal kuruluşlar kendi müşterilerine özel skorlama sistemini kullanırken, bazıları ise Kredi Kayıt Bürosu verileri ile kendi verilerini bir arada kullanır. Kısacası, kredi skoru, ne kadar kredi kullanabileceğiniz, hangi vadede ve hangi tutarlarda geri ödeyebileceğiniz gibi konularda büyük önem taşır.
Kredi skoru nasıl arttırılır ve neden düşer? Bu sorulara cevap vermeden önce, kredi bürolarının oluşturduğu skorların her banka ve finansal kurumun kendi modellerinden farklı olduğunu belirtmek önemlidir. Kredi bürolarının modelleri, ülkedeki kredi müşterilerinin profilini yansıtması ve müşterilerin risk seviyelerinin ne durumda olduğunu göstermesi açısından diğer modellere kıyasla daha önemlidir. Ancak, Kredi Kayıt Bürosu tarafından paylaşılan kredi skorlama sisteminin matematiksel formülü ve hesaplama yöntemi açıkça belirtilmemektedir.
Kredi skorunu oluşturan kurumlar ve bankalar, kredi skorunun nasıl yükseltilebileceği konusunda önerilerde bulunmaktadır. Yıllar boyunca oluşan tüketici davranışları ve tavsiyelere göre, kredi skorunu artırmak için aşağıdaki maddeleri özetleyebiliriz:
Birinci gecikmeyle birlikte borç süreci başlar. Bankanız tarafından gecikme hakkında bilgilendirilirsiniz. Bu noktada yapabileceğiniz en akıllıca hareket, asgari ödeme tutarını zamanında ödeyerek süreci durdurmak olacaktır. Asgari tutarın ödemesini bir gün bile geciktirirseniz, Kredi Kayıt Bürosu (KKB) bu durumdan haberdar olur ve kredi notunuzu olumsuz etkiler. İlk gecikmeden sonra ödeme yapmazsanız, 30 gün gecikme aşamasına girersiniz ve durumunuz KKB’ye bildirilir.
Borç ödemenizi 90 gün boyunca yapmazsanız, 7 günlük bir ödeme süresi belirlenir. Bu aşamada, bankalarla görüşerek borcunuzu yapılandırma teklifleri alabilirsiniz. Size uygun olan teklifleri değerlendirmeniz, kredi skorunuzu düşmemesi ve ilerleyen zamanlarda yasal takibe alınmamanız açısından önemlidir. Yeni ödeme planınızı da aksatırsanız, kredi kartınız kapatılabilir. 90 gün sonunda, bankanız borcunuzu tamamen talep edebilir.
Borçlarınızı yeniden yapılandırarak ödeme planınızı aksatırsanız ve sonrasında yasal takibe alınırsanız, şu aşamalar gerçekleşebilir: Kara listeye alınarak, borcunuzu ödeseniz bile 5 yıl boyunca sicilinizde görünebilirsiniz. Kara listeye alındıktan sonra hesaplarınız bloke edilir. Hesaplarınıza yatan geliriniz varsa, kısmen el konulabilir. Yasal takibi yürüten avukat, haciz sürecini başlatabilir.
Kredi skorunuz, borçlanma durumunuz ve düzenli ödeme yapmanızla oluşan bir puanlama sistemidir. Bu nedenle, skorunuzu yükseltmek için yeni krediler alabilirsiniz ancak bu kredilerin taksitlerini zamanında ödemeniz ve kredi kullanım alışkanlıklarınıza dikkat etmeniz gerekmektedir. Kredi skorunuzu yükseltmeye yardımcı olan faktörler arasında, bireysel kredi ve kredi kartı ödeme alışkanlıklarınız, mevcut hesap durumunuz, yeni kredi açılışları ve kredi kullanım yoğunluğunuz yer almaktadır.
