Bu günlerde çeşitli nedenlerden dolayı kredi ödemelerinin geç ödenmesi durumu yaşanabiliyor ve bu durumda kredi taksitlerinin ödenmemesi durumunda “gecikme faizi” uygulanıyor. Bu nedenle, kredi ödemesinin gecikmesi durumunda ne gibi sonuçlarla karşılaşacağınızı bilmeniz için bu yazı rehber niteliğinde olacaktır.
Kredi taksidinin gecikmesi durumunda, banka öncelikle telefon, mesaj veya e-posta gibi iletişim kanalları aracılığıyla size bildirimde bulunur. Kredi taksitlerinin bir kısmı ödenmiş olsa bile, banka tarafından yine gecikme olarak değerlendirilir ve borçluya bildirilir. Gecikme bilgisi Kredi Kayıt Bürosuna ulaştırılır ve tüm finansal kurumlar tarafından erişilebilir hale gelir.
Eğer ilk iki taksit ödenmezse, banka kayıtlı adrese bir ihbarname gönderir. İhbarname süresi dolmadan ödeme yapılmazsa (genellikle 30 gün), yasal süreç başlar. Yasal süreç başladığında, kredi dosyası bankanın ilgili avukatı veya takip departmanına bildirilir ve banka yerine bu departman veya avukatla iletişim kurulur.
Bu süreçte, genellikle haciz işlemleri de başlar. Kredi taksidi hala ödenmez veya haciz yoluyla tahsil edilemezse, bankalar kredi borcunu BDDK tarafından lisans sahibi olan varlık yönetim şirketlerine devreder. Bu adım, yasal sürecin başlamasından yaklaşık bir yıl sonra gerçekleşir.
2015 yılından bu yana yürürlükte olan Tüketici Kredisi Yönetmeliği, ardışık iki taksitin ödenmemesi durumunda bankalara kredinin aylık ödemelerini iptal etme ve kredinin tamamını borçludan talep etme hakkı veriyor. Bankalar genellikle bu hakkı kullanmak için üç ardışık taksitin ödenmemesini beklerken, daha önce ödeme yapılması için de talepte bulunma hakları bulunuyor.
Bankalar, ödeme gecikmesi durumunda bunu gecikme faizi olarak hesaplayarak ödemeye ekler. Gecikme faizi, yasal olarak kredi alınırken belirlenen faiz oranının en fazla %30 fazlasını oluşturabilir. Örneğin, aylık %1 faizle bir kredi kullanırsanız, aylık gecikme faizi en fazla %1,30 olabilir. Bu da demek oluyor ki, %1 faiz oranıyla aldığınız kredinin ödemesi gecikirse, geciken ödemeler için ödenmesi gereken toplam faiz (%1 faiz oranı + %1,30 gecikme faizi ile) aylık %2,30 olacaktır.
Geciken ödemeler sadece kredi sürecini etkilemez, aynı zamanda kredi sicilinize de olumsuz olarak yansır ve gelecekte yapacağınız kredi başvurularını da etkiler.
Ayrıca, bankalar ödeme düzenliği ve kredi notu gibi faktörlere bakarak bireyleri değerlendirir. Ancak, eğer kredi ödemelerinde gecikme varsa, bu değerlendirme sonucunda yeni kredi kullanma olasılığı oldukça düşüktür. Ayrıca, bozulmuş kredi sicilinin düzeltilmesi de bir süre alacaktır. Bu nedenle, kredi ödemelerinizi düzenli yapmaya özen göstermeniz önemlidir.
İlgili yönetmeliğin 18. Maddesi uyarınca, ardışık iki taksitin ödenmemesi halinde yasal işlemler başlatılır. Borçlu, 30 gün içinde kredi taksitlerinin ödenmesi için talep edilir. Ancak, banka prosedürlerine göre, borcun tamamının ödenmesi de talep edilebilir. Toplam 90 günlük süre içinde kredi taksitlerinin ödenmesi gerekmektedir. Üçüncü taksit tarihinden sonra haciz işlemleri başlatılır ve borçlu kalan kredi tutarını ödemek zorundadır.
Ödeme seçenekleri, ilgili yönetmelik çerçevesinde sınırlıdır. Ancak, erken harekete geçerseniz ve kredi notunuzun düşmesini beklemeden borcunuzu yeni bir ödeme planı ile öderseniz, seçenekleriniz daha geniş olabilir.
Kredi taksitlerinin geç ödenmesi durumunda, kredi notunuz düşer. Bankalar, kredi başvurularınızı değerlendirirken kredi notunuzu dikkate alır ve düşük kredi notu kredi alma şansınızı azaltır. Düşük kredi notu olanlar, yeni bir kredi kullanımı ya da kredi borç aktarımı yapmakta zorlanırlar. Bankalar genellikle ikinci taksitin ödenmediği veya ilk taksitin geciktiği durumlarda yapılandırma seçenekleri sunarlar.
Ancak, ikinci kez yapılandırma taleplerinde, çoğunlukla bir kefil aracılığıyla yapılandırma imkanı sağlanır. Bazı durumlarda, kredi taksitlerini ödeyemeyen kişiler, yapılandırma yöntemini tercih edebilirler. Kredi kartı borçları ve tüketici kredileri gibi borçlar, borç kapatma kredisi veya borç transfer kredisi olarak adlandırılan kredi seçenekleri ile yapılandırılabilir. Tüm bankalara olan borçlarınızı tek bir bankada toplayarak daha düzenli ödeme yapabilirsiniz.
Ödeme yapmakta zorlanıyorsanız, borç kapatma kredisi kullanarak bütçenizi düzenleyip yeni bir ödeme planı yapmak bir seçenektir. Ancak, bu adımı atmak için ödeme düzeninin tamamen bozulmasını beklememelisiniz. Çünkü her geciken ödeme dönemi, kredi notunuzu düşürür ve bankalar borç kapatma kredisi vermeyebilirler.
